P4C
Çocuklar için Felsefe (P4C) dersimiz Damla Diler tarafından, 5 – 7 yaş aralığındaki öğrenciler ile uygulanmaktadır.
Çocuklar için Felsefe Nedir?
Çocuklar için Felsefe; Profesör Matthew Lipman’ın Montclair Üniversitesindeki çalışmaları sonucunda 1960larda ortaya çıkan bir pedagojik disiplindir. Felsefe eğitimi için üniversite sıralarını beklemenin oldukça geç olduğuna inanan Lipman, okul öncesi çocukları için uygulanmak üzere, teorikten ziyade pratik felsefeye odaklanan bir müfredat belirlemeye karar vermiş ve bu ilhamla Çocuklar için Felsefeyi Geliştirme Enstitüsü’nü (Institute for the Advancement of Philosophy for Children – Montclair State University) kurmuştur.
Çocuklar için Felsefe (Philosophy for Children)’nin P4C olarak ifade edilmesinin bir diğer sebebi de;
-
Critical – Eleştirel
-
Creative – Yaratıcı
-
Caring – İlgi gösteren
-
Collaborative – İş birliğine dayalı kavramlarından oluşan 4C’yi merkeze alan bir yapıda olmasıdır.
Felsefe oturumları; çocukları, kendileri için önem arz eden büyük soruları keşfetmeye teşvik eder, onları soru sormaya yönlendirir. Bu oturumlarda Sokrates’in bilgiyi doğurtma sanatı da denilen Sokratik Düşünce Yöntemi kullanılarak, doğru cevaba ulaşmak değil, olası cevapların irdelenmesi esas alınır. Öğrencinin merkezde tutulduğu bu pedagojide amaç; bilişsel ve sosyal becerilerin geliştirilmesidir.
Çocuklarımıza; kendini ve evreni anlama, ahlak, toplumsal yaşam ve mantık konularında soruşturma yapma alanı sağlayan bu pedagoji sayesinde öğrencilerin;
-
Eleştirel, yaratıcı, özenli ve iş birlikçi düşünme,
-
Dili etkin kullanma, bağlantılı düşünme ve farklı açıları görebilme becerileri gelişiyor,
-
Sorgulama, argüman geliştirme, mantık hatalarını tanıyabilme ve kavramsal ifadelerde tutarlılık sağlama gibi beceriler kazandıkları gözlemleniyor ve
-
Bilginin pasif alıcısı konumundan çıkarak, aktif üreticisi olmaları destekleniyor.
Bunların yanında, P4C uygulamalarının;
-
Öz güven gelişimini destekleyici
-
Farkındalık seviyesini iyileştirici ve
-
Odaklanmayı kolaylaştırıcı etkisi olduğu da bilinmektedir.
Felsefe tarihi bilgilerini didaktik bir şekilde öğretme amacı gütmeyen bu eğitim metodu, yalnızca felsefe öğreniminde değil, aynı zamanda dil, bilim, matematik gibi branşların öğreniminde de destekleyici bir yapı oluşturmaktadır.
P4C Dersini Nasıl Uyguluyoruz?
Her bir P4C dersini, üç bölüme ayrılmış bir şekilde işliyoruz.
İlk olarak öğrencilere bir uyaran (çocuk kitaplarından çeşitli hikayeler, animasyon gösterimleri, sanat eseri paylaşımları vs. olabilir) sunuyor ve çocuklara bu uyaran ile ilgili bir soru yönelterek soruşturmayı aktif olarak başlatıyoruz.
Ardından, kendilerini özgürce ifade edebildikleri bu alanda, sokratik düşünce yöntemlerinin yardımıyla ortaya çıkardıkları kavramlar üzerinde derinleşiyoruz.
Son olarak, soruşturmanın kısa bir değerlendirmesini yapıp, başladığımızdan daha fazla soruyla bitirmiş olmayı umarak dersimizi sonlandırıyoruz.
Soruşturma Temalarından Örnekler
-
Mutluluk nedir? Her istediğimizi elde ederek mutlu olabilir miyiz?
-
Zorbalık karşısında tepkisiz kalmak bizi haksız yapar mı?
-
Özgürlük nedir? Bir sınırı var mıdır?
-
Davranışlarımızda başkalarının ihtiyaçları da belirleyici olmalı mıdır?
-
Evrensel bir güzel kavramı var mıdır?
-
Bizi birbirimizden ayıran özelliklerimiz nelerdir?
-
Kendilik nedir?
-
Güç nedir? Fiziksel güce sahip olan herkese güçlü diyebilir miyiz?